Katedra Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej
Katedra Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej została utworzona w roku 2007 jako jednostka organizacyjna w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. U podstaw idei powołania Katedry legły przede wszystkim zadania naukowe, dydaktyczne i organizacyjne związane z kształceniem studentów w ramach nowych specjalności, poszerzających ofertę studiów polonistycznych. Pierwotny skład osobowy Katedry tworzyli pracownicy Katedry Języka Polskiego, który z czasem poszerzony został o osoby nowo zatrudnione. Prowadzone w Katedrze badania naukowe dotyczą szeroko pojętej lingwistyki kulturowej i ukierunkowane są w głównej mierze na historyczne i współczesne obszary języka polskiego, w których odbicie znajdują: dziedzictwo biblijne i mitologiczne, wybrane dziedziny kultury materialnej, paremiologia i stereotypy ludowe, dyskurs funeralny, mediolingwistyka oraz dyskurs polityczny. Prace te ogniskują się głównie wokół przyjętej od kilku lat przez pracowników Katedry dyrektywy badawczej skupionej wokół formuły Dialog z tradycją, ukierunkowanej na obserwacje w różnych odmianach i domenach polszczyzny zarówno zjawisk i procesów trwałych, jak też zmiennych, będących efektem oddziaływania wielorakich czynników językowych i kulturowych. Płaszczyzną realizacji tych zamierzeń są liczne publikacje monograficzne, cyklicznie organizowane międzynarodowe konferencje naukowe oraz podjęty we współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami akademickimi projekt badań nad dziedzictwem językowo-kulturowym utrwalonym w zasobach frazeologicznych i paremiologicznych języka polskiego oraz innych języków słowiańskich. Katedra utrzymuje stałą współpracę i wymianę naukową z kilkoma zagranicznymi ośrodkami akademickimi, m.in. Uniwersytetem Karola w Pradze (Czechy), Uniwersytetem w Ostrawie (Czechy), Uniwersytetem Narodowym im. J. Fedkowycza w Czerniowcach (Ukraina) oraz Uniwersytetem Edukologicznym w Wilnie (Litwa).
Pracownicy naukowi:
prof. dr hab. Stanisław Koziara – Kierownik Katedry
prof. dr hab. Ewa Młynarczyk
prof. dr hab. Bogusław Skowronek
dr hab. prof. UKEN Renata Dźwigoł
dr hab. prof. UKEN Magdalena Puda-Blokesz
dr Krzysztof Waśkowski
Pracownicy emerytowani:
dr hab. prof. UP Maciej Malinowski
Współpracujący z katedrą
Na płaszczyźnie naukowej i konferencyjnej w Katedrze realizowana jest współpraca z wieloma zagranicznymi i krajowymi ośrodkami uniwersyteckimi. Dla zapewnienia należytego przygotowania merytorycznego oraz praktycznego studentów specjalności komunikacja społeczna i medialna (wcześniej komunikacja społeczna) oraz reklama i public relations Katedra współpracuje z kilkoma organizacjami i instytucjami medialnymi oraz redakcjami czasopism, np. Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej, Komisja Etyki Komunikacji PAU, „Gazeta Wyborcza”, „Dziennik Polski”, „Gazeta Krakowska”, „Fakt”, Radio Kraków, TVP-Kraków, Interia.pl, czasdzieci.pl, gazetakrakow.pl Obok pracowników etatowych Katedra współpracuje z grupą naukowców oraz specjalistów w dziedzinie reklamy, public relations, mediów i dziennikarstwa. W życiu naukowym i dydaktycznym Katedry czynnie uczestniczą doktoranci, których opiekunami i promotorami są samodzielni pracownicy Katedry.
Główne obszary badawcze pracowników Katedry
W Katedrze prowadzone są badania naukowe w ramach takich dziedzin i zagadnień, jak:
- dziedzictwo antyczne i mitologiczne w języku polskim
- dziedzictwo biblijne w języku polskim (słownictwo, frazeologia, paremiologia, stylistyka)
- kultura materialna i jej świadectwa językowe
- historia polskiego języka handlowego i rzemieślniczego (słownictwo, frazeologia, paremiologia)
- mediolingwistyka
- język filmu
- nowe media i komunikacja w dyskursie politycznym
- ludowa paremiologia i stereotypy językowe
- historia i przemiany w kulturze funeralnej
- normatywne aspekty języka prawniczego i publicystycznego
Konferencje i inne ważne wydarzenia organizowane i współorganizowane w Katedrze
W roku 2010 w Katedrze Lingwistyki Kulturowej i Komunikacji Społecznej zainicjowane zostały cykliczne spotkania konferencyjne w ramach formuły tematycznej Dialog z tradycją. Dotychczas odbyło się pięć debat, a ich pokłosiem jest 8-tomowa seria wydawnicza, obejmująca m.in. takie domeny tematyczne, jak: Językowe dziedzictwo kultury materialnej, Dawna i współczesna kultura funeralna, Dziedzictwo antyczne i biblijne dziś. W roku 2020 zaplanowana została w formie zdalnej szósta edycja tej inicjatywy nt. Językowe świadectwa przemian społeczno-kulturowych. Katedra współorganizuje również cykliczne konferencje nt. Język a media, mające także swoje pokłosia publikacyjne. Ponadto z inicjatywy bądź przy współudziale pracowników Katedry LKiKS w ostatnim czasie zorganizowane zostały debaty nt.: Postprawda: nowe narracje i praktyki społeczne w epoce sfingowanych informacji i gatunków hybrydycznych (mock-genres) (2018); Wojna Światów. Teoria i praktyka współczesnego PR (2018); Współczesne strategie, narzędzia i metody badania mediów i literatury (2019).
W Katedrze odbywają się regularne zebrania naukowe, podczas których pracownicy, współpracownicy oraz doktoranci przedstawiają w formie referatowej wyniki swoich badań. Do stałej praktyki i działalności Katedry należy także zapraszanie z wykładem gościnnym reprezentantów innych środowisk naukowych z kraju i zagranicy. W ramach tej formy referaty wygłosili dotychczas m.in.: prof. Marian Skab (Uniwersytet Narodowy im. J. Fedkowycza w Czerniowcach, Ukraina), prof. Aloyzas Gudavičius (Szawelski Uniwersytet, Litwa), doc. Katarina Fichnova i dr Lukasz Wojciechowski (Uniwersytet Konstantina Filozofa w Nitrze, Słowacja), prof. Irena Bogoczowá (Uniwersytet Ostrawski, Czechy), prof. Andrzej Maria Rogala-Lewicki (UMCS), prof. Anna Pajdzińska (UMCS), doc. Józef Bartoń (Uniwersytet Karola, Czechy), prof. Anna Tyrpa (IJP PAN w Krakowie).
Inne aktywności Katedry
Pod egidą Katedry w ramach Studenckiego Koła Naukowego Polonistów działa Sekcja komunikacji społecznej, reklamy i PR. W toku dotychczasowej działalności Sekcji zorganizowano 12 spotkań. Z okazji jubileuszu 65-lecia powstania Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie studenci specjalności komunikacja społeczna współredagowali osobną publikację książkową nt. Rozmowy na jubileusz, zawierającą wywiady z obecnym i byłymi rektorami Uniwersytetu.