Katedra Literatury i Kultury Polskiej XIX wieku
Jednostka powstała w 1992 r. jako Katedra Literatury Polskiej XIX w. Kierownikiem była prof. H. Bursztyńska. Ze względu na rozszerzanie podejmowanych w jednostce zadań badawczych nazwa katedry objęła szerszy zakres problemowy (2019). Pracownicy łączą własne zainteresowania i tematy badawcze z potrzebami dydaktycznymi, prowadząc zajęcia nie tylko z historii literatury, ale też z poetyki, edytorstwa, tekstologii, socjo-kulturowych kontekstów literatury. Trzonem problemowym, który łączy obecnych pracowników z generacją twórców i wychowanków uczelni (prof. Wincenty Danek, Jan Nowakowski, Stanisław Burkot, Halina Bursztyńska), jest miejsce Józefa I. Kraszewskiego w kulturze polskiej oraz zagadnienia dramatu i teatru XIX w. W ostatnich latach Katedra coraz częściej podejmowała zagadnienia związane z literaturą i życiem literacko-kulturalnym Krakowa, Małopolski i Galicji wschodniej. Pracownicy Katedry utrzymują stałe kontakty badawcze z placówkami muzealnymi w kraju i za granicą (muzea biograficzne w Grodnie, Krakowie, Nałęczowie, Oblęgorku, Suwałkach, Żarnowcu), a także z teatrami (Gardzienice, Kraków, Zakopane).
Pracownicy naukowi:
prof. UKEN dr hab. Renata Stachura-Lupa – Kierownik Katedry
prof. dr hab. Marek Buś
prof. UKEN dr hab. Magdalena Sadlik
Pracownicy emerytowani:
prof. dr hab. Tadeusz Budrewicz
prof. dr hab. Halina Bursztyńska
prof. dr hab. Kazimierz Gajda
prof. dr hab. Ewa Łubieniewska
prof. dr hab. Maria Ostasz
dr Marek Białota
dr Andrzej Gurbiel
Współpracująca z Katedrą:
mgr Barbara Wąsik – doktorantka
Główne obszary badawcze:
Aktualnie pracownicy Katedry prowadzą prace edytorskie nad wydaniami: a) klasyków polskiej literatury (J. Słowackiego, C.K. Norwida, M. Konopnickiej, B. Prusa); b) literatów związanych z Krakowem i Małopolską (N. Ekielski, B.Z. Stęczyński, M. Bałucki, K. Krumłowski); c) autorów uprawiających twórczość dla dzieci młodzieży; d) krytyków literackich i publicystów z okresu XIX w. Istotną częścią wspólnych zainteresowań badawczych są zagadnienia biografistyki i prasoznawstwa – prowadzone w tym kierunku prace dopełniają i korygują faktografię bio-bibliograficzną, tworząc podwaliny pod rozwój nauki w przyszłości. Prowadzone są prace analityczne i interpretacyjne o twórczości Norwida, Słowackiego, Prusa, Konopnickiej, Orzeszkowej, Wyspiańskiego, Wyspiańskiego, Witkacego oraz studia materiałowe nad recepcją tych autorów w zakresie ideowo-estetycznym (głównie prace M. Busia, E. Łubieniewskiej, M. Sadlik). Wyraźny jest nurt badawczy związany z obrazem krytyki literackiej XIX w. (T. Budrewicz, R. Stachura-Lupa). W ostatnich latach w Katedrze powstało sporo studiów faktograficznych i interpretacyjnych związanych z życiem literackim Krakowa w wieku XIX (studia M. Sadlik, R. Stachury-Lupy) oraz zagadnieniami podróżopisarstwa jako obszaru łączącego literaturę wysoką z antropologią codzienności (T. Budrewicz, M. Sadlik). Katedra podejmuje też zagadnienia związane z kulturą popularną i twórczością dla dzieci (M. Ostasz) oraz z kulturą funeralną XIX w. (T. Budrewicz).
Konferencje:
Katedra organizuje konferencje naukowe we współpracy z Muzeum Narodowym Krakowie (2018, konferencja o Lucjanie Rydlu), Polską Akademią Umiejętności (2016, konferencja o Stanisławie Tarnowskim), współorganizuje akcje odczytowe i współpracuje w zakresie koncepcji wystawienniczych w muzeach (Suwałki, Żarnowiec).
Granty badawcze:
aktualnie pracownicy Katedry biorą udział w charakterze wykonawców w grantach badawczych:
- DEC-2012/06/A/HS2/00525 (Henryk Sienkiewicz twórczość i recepcja światowa; projekt realizowany w „Artes Liberales”, Uniwersytet Warszawski)
- 11H 16 0131 84 (Spory i polemiki krytycznoliterackie; projekt realizowany w Uniwersytecie Adama Mickiewicza)
- 0213/NPRH6/H11/85/2018 (Słownik polskiej krytyk literackiej; hasła osobowe; projekt realizowany w Instytucie Badań Literackich)