dr hab. prof. UP Marta Szymańska

Marta Szymańska, dr hab., prof. UP – pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jest badaczką Centrum Badań nad Edukacją i Integracją Migrantów UP. Przez wiele lat pracowała jako nauczycielka języka polskiego jako ojczystego, a także obcego i drugiego w szkole podstawowej.

Podstawowe zainteresowania badawcze to: bilingwizm; edukacja dzieci z doświadczeniem migracji, dydaktyka nauczania języka ojczystego, a szczególnie problematyka związana z wprowadzaniem zagadnień z zakresu gramatyki opisowej oraz metodyką rozwijania umiejętności pisania na różnych etapach edukacyjnych. Zainteresowania te dotyczą nie tylko nauczania języka polskiego jako pierwszego, ale obejmują również nauczanie języka polskiego obcego/drugiego ze szczególnym zwróceniem uwagi na nauczanie języka edukacji szkolnej oraz problematykę wprowadzania terminologii przedmiotowej.

Jest współautorką podręcznika i programu do języka polskiego w gimnazjum „To lubię!”, wielu publikacji naukowych i materiałów dla nauczycieli, a także współautorką Metody JES-PL, materiałów dla uczniów z doświadczeniem migracji „W polskiej szkole”, oraz „Programu nauczania języka polskiego jako drugiego dla oddziałów przygotowawczych w szkole podstawowej”.

Od wielu lat prowadzi szkolenia dla nauczycieli oraz osób zarządzających oświatą. Współpracuje z UNHCR, ORE, kuratoriami, dyrektorami szkół oraz MEN. Jest także członkiem międzynarodowego zespołu tworzącego platformę do nauki języka polskiego online polski.info.

Jest autorką wielu publikacji naukowych i popularnonaukowych.

Pełnione funkcje:

• Członek Rady Programowej serii „Lingwistyka i Edukacja”
• zastępca Redaktor Naczelnej „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia”

Współpraca międzynarodowa:

• Uniwersytet w Ostrawie, Czechy
• Akademia Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego, Litwa
• Uniwersytet Karola, Czechy
• Uniwersytet Palackiego, Czechy
• Uniwersytet w Preszowie, Słowacja

Udział w projektach międzynarodowych:

• Polonistyka Otwarta (2019-2020) – grant Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (uczestnik projektu), https://www.facebook.com/polonistykaotwarta/
• Projekt „Polish Online” (2017-2020), ERASMUS + Partnerstwo Strategiczne, nr projektu: 2017-1-PL01-KA204-038686, www.polski.info (współkoordynacja);
• polski.info – Further development of the e-learning platform for the Polish language (2020-2023), ERASMUS + Partnerstwo Strategiczne, nr projektu: 2020-1-PL01-KA204-082002 (współkoordynacja);
• “Primus. Didaktika českého jazyka v současném vzdělávacím kontextu” (2017-2020) – grant rektora Uniwersytetu Karola w Pradze (ekspert w polsko-czesko-słowackim zespole projektowym).

Granty, projekty badawcze (koordynacja i udział):

• Małopolski model wsparcia nauczycieli pracujących z uczniami z doświadczeniem migracji „INNA SZKOŁA” – grant europejski Funduszu Azylu Migracji i Integracji (2020-2021) (koordynacja)
• „W polskiej szkole” Wspieranie uczniów cudzoziemskich oraz szkół prowadzących oddziały przygotowawcze (materiały i szkolenia). Projekt współfinansowany jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w ramach umowy nr MEN/2017/DSWM/1296.
• Ramowy program nauczania języka polskiego dla oddziałów przygotowawczych – Projekt współfinansowany jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej

Prowadzone kursy:

• Koncepcje i uwarunkowania kształcenia językowego
• Metodyka nauczania dzieci języka polskiego jako języka edukacji szkolnej (CLIL)
• Nauczanie języka polskiego jako drugiego\obcego
• Język edukacji szkolnej

Najważniejsze publikacje naukowe:

• Štěpáník, E. Hajkova, K. Eliaskova, L. Liptakova, M. Szymańska, Školní výpravy do krajiny češtiny (didaktika českého jazyka pro ZŠ a VG), Nakladatelství Fraus, Plzeň, 2020.
• M. Pamuła-Behrens, M. Szymańska, Teaching the learners with a migrant background – teachers’ perspective, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, 2020, nr 1, s. 53-70.
• Štěpáník, E. Awramiuk, K. Eliaskova, E. Hajkova, E. Hoflerova, J. Kesselova, M. Klimovic, L. Liptakova, B. Niesporek-Szamburska, J. Nocoń, M. Szymańska, Vztah jazyka a komunikace v česko-slovensko-polské didaktické reflexi, Karolinum, Praha 2019.
• Awramiuk, M. Szymańska, Grammar education at the turn of the millennium. The case of Poland, “L1 educational studies in language and literature”, 2019, nr 19, s.1-30. https://l1.publication-archive.com/publication/1/1728
• M. Pamuła-Behrens, M. Szymańska, J. Muryc, I. Masoit, N. Gaus, M. Tišljar, Polish Online – Polish language and culture for adult learners,  Studia Slavica 2, 2019, s. 129-137, https://dokumenty.osu.cz/ff/ksl/slavica/slavica23-2-full.pdf
• Szymańska, Co to znaczy uczyć funkcjonalnie? – próba odpowiedzi, [w:] W krajobraz literacko-kulturowy i językowy wpisane… : księga jubileuszowa dedykowana Profesor Bernadecie Niesporek-Szamburskiej w czterdziestolecie pracy naukowej i dydaktycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018, s. 299-313.
• Szymańska, Między nauką o języku a nauczaniem języka. Koncepcje kształcenia językowego na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2016.
• Szymańska, Sociolinguistics in selected textbooks used for teaching Polish as a native language in a primary school, “Journal of Language and Cultural Education”, 2016, Vol. 4, s. 60-70.

Udział w konferencjach krajowych i  zagranicznych z referatem (wybór):

• Migration: educational, political and cultural aspects Beit Berl College, Izrael, 18-19 marca 2019 (referat razem z dr hab. prof. UP M. Pamułą-Behrens, JES-PL Method – Empowering Refugee and Migrant Children through Education);
• Migracje w przestrzeni publicznej, Wrocław, 10-11 września 2019 (referat Wszyscy nauczyciele nauczycielami języka polskiego).
• IV Kongres Dydaktyki Polonistycznej, Poznań 20-23 listopada 2019 (referat razem z dr hab. prof. UP M. Pamułą-Behrens Podstawy teoretyczne metody uczenia języka polskiego jako języka edukacji szkolnej);
• Nové aspekty v didaktice mateřského jazyka, Praga 24-25 2019 (referat Wykorzystanie terminologii językoznawczej na lekcjach literackich w szkole podstawowej);
• III International Conference on Teaching Grammar, Barcelona, 23-25 stycznia 2019 (referat JES-PL Method – how grammar helps learn and develop language of schooling);
• Międzynarodowa Konferencja SIG EduLing, Białystok, 26-27 czerwca 2018 (referat Use of the method occasional exercise efficiency
  in teaching L1 (and L2));
•  Approaches to Migration, Language, and Identity, Lozanna, 4-6 maja 2017 (referat razem z dr hab. prof. UP M. Pamułą-Behrens Teaching the immigrant child – the needs of Polish teachers)
• Europejski Dzień Języków. Nauczyciel języka we współczesnym świecie – oczekiwania, wyzwania, perspektywy, Warszawa, 25 września 2017 (referat Gramatyka języka polskiego z perspektywy nauczyciela języka polskiego jako ojczystego (J1) i nauczyciela języka polskiego jako obcego (J2)).

Działalność popularyzatorska, pedagogiczna i kulturalna:

• 05.2020, „Wpływ kultury na język”, webinarium w ramach projektu „Polonistyka Otwarta”, online.
• 14.01.2020, „Sztuka robienia zmian” – konferencja dla dyrektorów, Oddziały przygotowawcze UNHCR, WCIES, CBEIM UP, Warszawa.
• 10.2019 „Wykorzystanie Metody JES-PL w nauczaniu języka drugiego”, UNHCR, Warszawa.
• 10.2019, „Uczeń z doświadczeniem migracji w polskiej szkole”, RODN „WOM”, Bielsko-Biała.
• 09-10.12.2019, „W polskiej szkole” – szkolenia zorganizowane w ramach projektu „W polskiej szkole”. Wspieranie uczniów cudzoziemskich oraz szkół prowadzących oddziały przygotowawcze (materiały i szkolenia) w ramach zadania konkursowego „Wspieranie inicjatyw edukacyjnych w szkolnym środowisku wielokulturowym”.
• 29-30.03.2019, „Metoda JES-PL w praktyce” – szkolenie dla koordynatorów regionalnych poziom 2, ORE, Sulejówek.
• 05.2019, „Edukacja dziecka z doświadczeniem migracyjnym, Nauka języka polskiego jako języka edukacji szkolnej”, UNHCR, Warszawa.
• 29-30.03.2019, „Uczeń z doświadczeniem migracji w szkole. Metoda JES-PL”. Warsztaty dla metodyków przedmiotowych – kontynuacja. ORE, Sulejówek.
• 03.2019 „Język polski jako drugi” – szkolenie dla nauczycieli pracujących z uczniami z doświadczeniem migracji, ORE, Sulejówek.
• 03.2019, „Kształcenie językowe w świetle nowej Podstawy Programowej”, Wiosenna Szkoła Polonistów – konferencja dla nauczycieli języka polskiego organizowana przez Katedrę Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego UP.
• 12.2018, warsztaty dla nauczycieli w trakcie konferencji „W polskiej szkole wielokulturowej – wsparcie kompetencji kadry pedagogicznej”.
• 11.2018, spotkanie dotyczące oddziałów przygotowawczych z dyrektorami i ekspertami – UNHCR, MEN, Warszawa.
• 11.2018, „Uczeń z doświadczeniem migracji w polskiej szkole” – konferencja szkoleniowa dla nauczycieli, Kuratorium w Rzeszowie.
• 10.2018, prezentacja projektu „W polskiej szkole” w czasie konferencji „Uczeń z doświadczeniem migracji w europejskich systemach oświaty”. Konferencja dla nauczycieli.
• 5.2018, „W polskiej szkole – metoda JES-PL krok po kroku”. Szkolenie dla Rady Pedagogicznej, Szkoła Podstawowa w Mrokowie.
• 05.2018 „W polskiej szkole – metoda JES-PL krok po kroku”. Szkolenie dla Rady Pedagogicznej, Szkoła Podstawowa w Łukowie
• 23-24.05.2018, „Edukacja dzieci z doświadczeniem migracyjnym, Nauka języka polskiego jako języka edukacji szkolnej”, UNHCR, Warszawa.
• 05.2018, „Uczeń z doświadczeniem migracji w szkole” – Specjalistyczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Dla Dzieci z Niepowodzeniami Edukacyjnymi w Krakowie.
• 22-24.06.2018, „Język edukacji szkolnej w pracy z uczniami z doświadczeniem migracji – Metoda JES-PL” – warsztaty dla koordynatorów regionalnych ORE, Sulejówek.
• 11-12.05.2018, „W polskiej szkole”, ORE, Sulejówek.
• 10.2017, „Uczeń z doświadczeniem migracji w szkole” – warsztaty dla nauczycieli uczących języka polskiego jako drugiego, UNHCR, Warszawa.
• 01-02.04. 2017, „Uczeń z doświadczeniem migracji w szkole” – warsztaty dla nauczycieli uczących języka polskiego jako drugiego, ORE, Sulejówek.
• 18-19.10.2016 „Język polski jako język edukacji szkolnej – projektowanie zajęć z języka polskiego dla uczniów cudzoziemskich”, ORE, Sulejówek.
• 03-04.06.2016 „Projektowanie zajęć z języka polskiego dla uczniów cudzoziemskich” (język polski jako język edukacji szkolnej)”, ORE, Sulejówek.

Odznaczenia i nagrody:

• Medal Komisji Edukacji Narodowej